Bệnh rối loạn tiền đình - dấu hiệu nhận biết và cách điều trị

Rối loạn tiền đình - tổn thương dây thần kinh số 8

Bệnh rối loạn tiền đình làm cho người bệnh mất kiểm soát trạng thái và tư thế cân bằng, khiến sức khỏe và cuộc sống của họ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

1. Bệnh rối loạn tiền đinh là gì

• Vị trí tiền đình
• Rối loạn tiền đình là gì
• Rối loạn tiền đình có nguy hiểm không

2. Triệu chứng của bệnh rối loạn tiền đình

• Khi nào cần gặp bác sĩ

3. Tác hại của bệnh rối loạn tiền đình

4. Nguyên nhân gây ra bệnh rối loạn tiền đình

• Yếu tố nguy cơ gây ra bệnh rối loạn tiền đình

5. Điều trị bệnh rối loạn tiền đình

• Chẩn đoán
• Điều trị
• Chi phí khám và điều trị bệnh rối loạn tiền đình hết bao nhiêu tiền

6. Phòng chống

7. Bác sĩ điều trị

===

Tham vấn thông tin, tư vấn và hẹn khám bệnh:

✍ Sài Gòn: Bệnh Viện Chợ Rẫy, Bệnh Viện ĐHYD

✍ Hà Nội: Đại Học Y Hà Nội, Viện 103

✍ Đà Nẵng: Bệnh viện Tâm Thần Đà Nẵng

===

1. Rối loạn tiền đình là bệnh gì?

Tuyến tiền đình nằm ở đâu?

Tiền đình có tên tiếng Anh là Vestibular Disorder, là một hệ thống thần kinh nằm ở phía sau ốc tai, còn gọi là hệ thống dây thần kinh số 8, có vai trò quan trọng trong việc duy trì tư thế, dáng bộ, phối hợp cử động mắt, đầu và thân mình. 

Hội chứng rối loạn tiền đình - tổn thương dây thần kinh số 8 là gì?

Tổn thương dây thần kinh số 8 khiến thông tin dẫn truyền bị sai lệch và làm cơ thể mất thăng bằng, hoa mắt, chóng mặt, ù tai, buồn nôn,… Đây cũng chính là hội chứng rối loạn tiền đình.

Bên cạnh đó, động mạch nuôi dưỡng não do tắc nghẽn hoặc thiếu máu cũng là nguyên nhân khiến hệ thống tiền đình tiếp nhận thông tin chậm hoặc sai lệch từ não bộ, gây ra hội chứng rối loạn tiền đình.

Theo số liệu thống kê, tỷ lệ mắc rối loạn tiền đình ở nữ giới cao hơn nam giới. Đặc biệt, căn bệnh này dễ gây ra nhầm lẫn vì triệu chứng có phần giống với bệnh thiểu năng tuần hoàn não dẫn đến người bệnh có tâm lý chủ quan không chịu chữa trị kịp thời.

Rối loạn tiền đình có nguy hiểm không?

Những mạch máu ở trong não tạo thành một hệ thống có cấu trúc cực kì đa dạng hấp thu 20 - 25% lượng máu để nuôi não. Tại đây sẽ diễn ra quá trình trao đổi, chuyển hóa chất do đó nó tạo nên các gốc tự do. Các gốc tự do này sẽ khiến lớp nội mạc mạch máu bị phá hủy, mạch máu bị tổn thương và mỡ máu, chất béo, phospholipid có xu hướng tập trung lại. Lúc này nó sẽ tạo ra những mảng xơ vữa khiến động mạch bị thu hẹp lại, lưu lượng máu di chuyển tới não giảm đi, dẫn đến tình trạng rối loạn tiền đình.

Rối loạn tiền đình không gây nguy hiểm trực tiếp tới tính mạng của bệnh nhân. Bệnh sẽ diễn ra trong khoảng vài ngày, sau đó mới dần hồi phục. Cũng không ít trường hợp người bệnh phải chịu đựng bệnh kéo dài trong nhiều ngày và để lại một số biến chứng như cơ thể thường xuyên bị mất thăng bằng, chân tay run rẩy, tê bì, mắt nhìn nhòe hoặc mờ, sức khỏe suy kiệt, mệt mỏi thời gian dài… Đặc biệt, nó còn có thể gây ra một số căn bệnh khác như nhồi máu cơ tim, thần kinh hay huyết áp thấp.

2. Dấu hiệu, biểu hiện và triệu chứng của bệnh rối loạn tiền đình

Biểu hiện đầu tiên của rối loạn tiền đình là cảm giác chóng mặt, quay cuồng, hoa mắt, ù tai, buồn nôn. Nếu nặng hơn thì người bệnh sẽ mất thăng bằng không giữ được tư thế, ù tai, không thể bước đi, dễ ngã. 

Nếu có các dấu hiệu dưới đây, chứng tỏ bạn đã bị mắc bệnh rối loạn tiền đình:

• Chóng mặt: đây là dấu hiệu đầu tiên của rối loạn tiền đình. Ban đầu cảm giác chóng mặt chỉ thoáng qua nhưng càng về sau thì cảm giác này càng tăng dần và tần suất cũng tăng theo. Cảm giác cơ bản sẽ là đầu óc lâng lâng, quay cuồng và nặng trĩu, bạn thường dễ mất thăng bằng và bị ngã. 
• Mất thăng bằng: cơ thể bạn mất thăng bằng và không thể đứng vững được
• Mất ý thức: người bệnh sẽ có cảm giác mất ý thức hoặc đột nhiên bị ngất, đi cùng đó là đổ mồ hôi, buồn nôn, thị lực giảm nhưng chỉ là thoáng qua.

Loại và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng rối loạn tiền đình có thể khác nhau, tuy nhiên chúng đều nguy hiểm và khó mô tả. Những người bị ảnh hưởng bởi rối loạn tiền đình có dấu hiệu thiếu tập trung, lười biếng, quá lo lắng. Họ có thể gặp khó khăn trong các hoạt động tại nơi làm việc, thực hiện các công việc thường ngày hoặc thậm chí là ra khỏi giường vào buổi sáng.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu gặp các biểu hiện sau bạn cần đến cơ sở chuyên khoa để thăm khám càng sớm càng tốt

• Chóng mặt kèm theo triệu chứng như nhức đầu đột ngột, sốt từ 38 độ C trở lên, mờ mắt, không nhìn rõ sự vật, nhìn đôi, mất thị lực, giảm thính giác...
• Người bệnh mất định hướng về không gian và thời gian.

Bên cạnh đó khi thấy bất kỳ các triệu chứng nào nghi ngờ bị rối loạn tiền đình thì bạn nên đi khám ngay, vì ngoài rối loạn tiền đình, các triệu chứng và dấu hiệu này có thể báo hiệu những bệnh lý nặng như tai biến mạch não, u não, bệnh Parkinson, bệnh tim mạch, bệnh đa xơ cứng.

Khi nhận thấy bản thân có các dấu hiệu của bệnh rối loạn tiền đình, bạn nên đi khám ngay. Bệnh rối loạn tiền đình cũng có thể được khám và điều trị từ xa, giúp bạn tiết kiệm thời gian đi lại trong trường hợp bạn ở xa các trung tâm y tế. 

3. Tác hại và biến chứng của bệnh rối loạn tiền đình

Những cơn đau đầu mà bệnh rối loạn tiền đình mang lại khiến người bệnh cảm thấy vô cùng khổ sở. Tuy nhiên, khi những cơn đau đầu qua đi thì nhiều người tỏ ra chủ quan và không điều trị bệnh ngay khi có dấu hiệu của bệnh. Chính điều đó khiến cho căn bệnh trở nên nặng hơn, và những điều nguy hiểm thật sự đang chờ đợi họ.

Rối loạn tiền đình có thể khiến cho người bệnh bị mất thăng bằng, choáng váng, thậm chí mất ý thức. Điều đó sẽ thật nguy hiểm nếu như người bệnh đang di chuyển ngoài đường hoặc đang thực hiện các vận động khác. Một tai nạn xảy ra là điều khó tránh khỏi.

Bệnh rối loạn tiền đình nếu không được chữa trị kịp thời có thể dẫn đến nhiều biến chứng như huyết áp thấp, thiếu máu não,... 

4. Nguyên nhân gây ra bệnh rối loạn tiền đình

Có nhiều nguyên nhân gây ra bệnh rối loạn tiền đình, về cơ bản có thể chia thành 2 nhóm: nguyên nhân trực tiếp và nguyên nhân gián tiếp.

Nguyên nhân trực tiếp

Các bệnh lý như u dây thần kinh, u não, viêm tai giữa,.. là những hậu quả trực tiếp gây tổn thương dây thần kinh số 8. Với nguyên nhân này, việc sử dụng biện pháp ngoại khoa trong điều trị là bắt buộc.

Nguyên nhân gián tiếp

• Thiếu máu, mất ngủ, huyết áp thấp, tắc nghẽn động mạch,.. 
• Bị Stress
• Môi trường sống và thói quen sinh hoạt không lành mạnh 

Yếu tố nguy cơ gây ra bệnh rối loạn tiền đình

Ngoài những nguyên nhân trực tiếp và gián tiếp, thì còn rất nhiều những yêu tố góp phần gây ra bệnh rối loạn tiền đình mà bạn cần chú ý đó là:

• Môi trường sống: quá ồn ào, thời tiết khắc nghiệt, ...
• Ăn phải thức ăn có độc
• Ít vận động, ngồi nhiều. Điều này thường gặp phải ở dân văn phòng.
• Hay suy nghĩ, căng thẳng đầu óc.
• Phụ nữ tiền mãn kinh có nguy cơ cao mắc bệnh rối loạn tiền đình. 

 5. Các phương pháp điều trị bệnh rối loạn tiền đình

Chẩn đoán

Các bác sĩ có thể sử dụng những thông tin mà bệnh nhân cung cấp về bệnh sử và các triệu chứng kết hợp với khám lâm sàng để tiến hành các xét nghiệm chẩn đoán nhằm đánh giá chức năng hệ tiền đình và loại trừ các nguyên nhân khác gây ra triệu chứng. Sau đó, bác sĩ có thể tiến hành các quy trình kiểm tra, bao gồm:

Ghi điện rung giật nhãn cầu (ENG): Quy trình này chỉ một nhóm các xét nghiệm sử dụng các điện cực nhỏ đặt lên vùng da xung quanh mắt nhằm đo chuyển động của mắt để đánh giá các dấu hiệu của rối loạn chức năng tiền đình hay các vấn đề về thần kinh.

Xét nghiệm xoay vòng: Xét nghiệm xoay vòng là một cách khác để đánh giá mắt và tai trong làm việc với nhau như thế nào. Những xét nghiệm này cũng sử dụng kính video hoặc các điện cực để theo dõi chuyển động của mắt.

MRI: MRI sử dụng từ trường và sóng radio để tạo ra hình ảnh cắt ngang các mô cơ thể được quét. MRI não có thể phát hiện các khối u, đột quỵ và sự bất thường về mô mềm khác mà có thể gây chóng mặt hoặc ngất.

Âm ốc tai (OAE): Xét nghiệm âm ốc tai cung cấp thông tin về các tế bào lông trong ốc tai làm việc như thế nào bằng cách đo sự đáp ứng của các tế bào tóc với một loạt các cú nhấp được tạo ra bởi một loa nhỏ chèn vào trong ống tai.

Điều trị

Các phương pháp điều trị rối loạn tiền đình còn phụ thuộc vào triệu chứng, bệnh sử cũng như sức khỏe bệnh nhân nói chung.

Tùy theo nguyên nhân gây rối loạn tiền đình mà người bệnh sẽ được điều trị theo phương pháp thích hợp. Ở mức độ nhẹ, người bệnh có thể dùng thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ, trường hợp nặng có thể sẽ phải điều trị nội khoa thậm chí là phẫu thuật. Bên cạnh đó người bệnh cần luyện tập để cải thiện bệnh tình hoặc ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh đối với người bình thường.

Việc sử dụng thuốc trong điều trị rối loạn tiền đình phụ thuộc vào rối loạn chức năng hệ tiền đình là giai đoạn ban đầu, cấp tính (kéo dài lên đến 5 ngày) hay giai đoạn mạn tính (liên tục). Khi các phương pháp nêu trên không hiệu quả trong việc kiểm soát tình trạng chóng mặt và các triệu chứng khác do rối loạn chức năng hệ thống tiền đình và chóng mặt gây ra thì bác sĩ có thể đề nghị tiến hành phẫu thuật.

Chi phí khám và điều trị bệnh rối loạn tiền đình là bao nhiêu tiền?

Rối loạn tiền đình là bệnh lý về thần kinh, cần chữa trị lâu dài và phụ thuộc và tình trạng của người bệnh. Bởi vậy không có câu trả lời cụ thể cho chi phí khám, trị liệu bệnh là bao nhiêu. Tuy nhiên, Hello Doctor muốn nhấn mạnh rằng, để an toàn cho bản thân, KHÔNG tự ý dùng thuốc, nên gặp bác sĩ  để được khám, chẩn đoán, lên phác đồ, liệu trình thuốc điều trị cho phù hợp càng sớm càng tốt.

Khám và điều trị bệnh rối loạn tiền đình tại Hello Doctor (ảnh minh họa)

6. Phòng chống bệnh rối loạn tiền đình

Rối loạn tiền đình thiên về triệu chứng hơn là bệnh nên người mắc phải chính là người quyết định quá trình điều trị và phòng ngừa rối loạn tiền đình cho bản thân. Sinh hoạt hằng ngày khoa học kết hợp với tinh thần tích cực sẽ giúp phòng chống rối loạn tiền đình hiệu quả.